Biodiversiteit en financiële markten

Wetenschappers en natuurbeschermers maken zich al lange tijd zorgen over het verlies aan biodiversiteit, maar nieuw onderzoek toont aan dat het nu een materieel financieel risico is geworden voor beursgenoteerde bedrijven en hun investeerders.

Verschillende studies die dit jaar zijn gepubliceerd, hebben aangetoond dat biodiversiteitsgerelateerde risico's de waardering van bedrijven beginnen te beïnvloeden.

Een studie van het Swiss Finance Institute toonde aan dat de risicopremie die beleggers eisen voor aandelen van bedrijven met een grotere biodiversiteitsvoetafdruk in de afgelopen twee jaar is gestegen.Garel, A. et al, Do Investors Care About Biodiversity? (26 mei 2023). Swiss Finance Institute Research Paper No. 23-24, European Corporate Governance Institute – Finance Working Paper No. 905/2023 https://ssrn.com/abstract=4398110

Op basis van een analyse van de rendementen van aandelen in meer dan 2.000 bedrijven uit 32 landen stelden onderzoekers vast dat aandelen een bijkomende maandelijkse stijging van de risicopremie van 23 basispunten, of een jaarlijkse stijging van 2,8 procent, kenden voor een stijging van de waarde van hun biodiversiteitsvoetafdruk met één standaarddeviatie.De biodiversiteitsvoetafdruk werd berekend met behulp van een maatstaf op basis van een op soorten gebaseerde indicator van de integriteit van de biodiversiteit.

Bedrijven met de grootste gemiddelde biodiversiteitsvoetafdruk in de waardeketen waren bedrijven die actief zijn in sectoren zoals detailhandel en groothandel, papier en bosbouw en voeding.

Tot de sectoren met de kleinste voetafdruk behoorden recreatie, diensten en onderwijs.

Opvallend genoeg vond de stijging van de premie plaats rond de tijd van de Kunming Biodiversity Summit in oktober 2021, die het eerste deel was van de COP15. Hoewel het uiteindelijke akkoord over een Global Biodiversity Framework (GBF) later werd bereikt in Montreal in december 2022, wordt de bijeenkomst in Kunming beschouwd als de basis en een bijdrage aan het vergroten van het bewustzijn van investeerders over het verlies van biodiversiteit en de vooruitzichten op toekomstige interventies door autoriteiten.

"Onze bevindingen suggereren dat beleggers ervan uitgaan dat nieuwe regelgeving zich zal richten op bedrijfsactiviteiten met een grote biodiversiteitsvoetafdruk. Als gevolg van de daarmee samenhangende beleidsonzekerheid begint er een premie voor de biodiversiteitsvoetafdruk te ontstaan", aldus de studie.

"Wij bevestigen (vorige onderzoeken) dat ESG-risico's steeds meer worden geprijsd en tonen dit aan voor wat nu, naast klimaatverandering, het belangrijkste ESG-onderwerp is onder institutionele beleggers."

Het GBF bevat een doelstelling die grote bedrijven en financiële instellingen verplicht om hun impact op de biodiversiteit op te volgen en openbaar te maken, evenals de risico's die ze lopen als gevolg van biodiversiteitsverlies.https://www.cbd.int/article/cop15-cbd-press-release-final-19dec2022

Deze vereisten gelden voor de hele waardeketen van een bedrijf. Voor financiële instellingen gelden de bepalingen ook voor beleggingen.

De in Europa gevestigde onderzoekers stelden ook vast dat bedrijven met een grote biodiversiteitsvoetafdruk in de drie dagen na de bijeenkomst in Kunming een cumulatieve daling van de aandelenkoers van 1,18 procent kenden in vergelijking met aandelen met een kleine voetafdruk, vergeleken met de drie dagen ervoor.

Ontstaan van een risicopremie

Uit ander onderzoek blijkt dat de risicopremie voor biodiversiteit mogelijk al in 2010 bestond.

In een werkdocument van het National Bureau of Economic Research werden jaarrekeningen en jaarverslagen van bedrijven geanalyseerd van 2010 tot 2020. Daaruit bleek dat bedrijven die meer blootgesteld waren aan biodiversiteitsrisico's hun aandelenkoersen zagen dalen in vergelijking met andere bedrijven wanneer het biodiversiteitsrisico toenam.Giglio, S. et al, Biodiversity Risk (4 april 2023). https://www.nber.org/papers/w31137

Om te bepalen in welke mate biodiversiteitsrisico's in de aandelenkoersen werden verwerkt, voerden de onderzoekers een tweeledige studie uit.

Ten eerste bouwden ze een op nieuws gebaseerde maatstaf voor het biodiversiteitsrisico met behulp van een model voor natuurlijke taalverwerking.

Vervolgens stelden ze modelaandelenportefeuilles samen langs sectorlijnen en groepeerden ze die volgens wat de onderzoekers beschouwden als hun blootstelling aan biodiversiteitsrisico's.

De portefeuilles hadden longposities in sectoren met een lage blootstelling aan biodiversiteitsrisico's – zoals halfgeleiders, software en communicatiediensten  – en shortposities in sectoren met een hoge blootstelling aan biodiversiteitsrisico's – waaronder energie, nutsbedrijven en vastgoed.

Onderzoekers veronderstelden dat als het biodiversiteitsrisico geprijsd is, het rendement van deze op biodiversiteitsrisico's gesorteerde portefeuilles zou moeten meebewegen met hun geaggregeerde biodiversiteitsnieuwsindex, waardoor ze zich effectief zouden gedragen als een afdekkingsportefeuille voor het biodiversiteitsrisico.

De correlaties tussen het rendement van deze afdekkingsportefeuille en hun biodiversiteitsrisico-index waren positief tot 0,2 -- een patroon dat volgens de onderzoekers groot was en vergelijkbaar met de patronen die door klimaatafdekkingsportefeuilles werden verkregen wanneer ze werden geëvalueerd tegen geaggregeerd klimaatnieuws. Dit geeft aan dat biodiversiteit een even belangrijke risicofactor aan het worden is als klimaatverandering.

Negatieve rendementsverwachtingen

Een groep onderzoekers onderzocht bedrijven in sectoren met een grote biodiversiteitsvoetafdruk – bedrijven die meer afhankelijk zijn van ecosysteemdiensten en natuurlijk kapitaal, zoals de landbouw. Zij stelden vast dat beleggers een hogere compensatie eisen voor het aanhouden van bedrijven die een impact hebben op de biodiversiteit.

Deze onderzoekers van de Emlyon Business School en het Center for Research in Economics and Statistics vonden een "negatieve en significante" impact op hun verwachte aandelenrendementen, of het verwachte gemiddelde rendement van aandelen berekend op basis van optieprijzen.Coqueret, G. and Giroux, T.  A Closer Look at the Biodiversity Premium (21 juli 2023). https://ssrn.com/abstract=4489550

"Deze resultaten tonen aan dat, net als bij het koolstofrisico, de markten verwachten dat biodiversiteit de komende jaren een belangrijke risicofactor zal worden, met name voor bedrijven die het meest afhankelijk zijn van exploitatie op basis van de natuur", aldus het werkdocument.

Premie in obligatiemarkten

Een andere studie toont de opkomst van het biodiversiteitsrisico in vastrentende markten aan.

Onderzoekers uit Ierland, Frankrijk en Zwitserland vergeleken de Credit Default Swaps (CDS) of de kosten van het verzekeren van schuld tegen wanbetaling, voor een looptijd tussen één en tien jaar.Hoepner, A. et al, Beyond Climate: The Impact of Biodiversity, Water, and Pollution on the CDS Term Structure (8 februari 2023). Swiss Finance Institute Research Paper No. 23-10, Michael J. Brennan Irish Finance Working Paper Series Research Paper No. 23-4 https://ssrn.com/abstract=4351633

Ze richtten zich op de infrastructuurindustrie, een sector die cruciaal is in de aanpak van de drievoudige planetaire crisis van klimaat, verlies van biodiversiteit en vervuiling en die ook verantwoordelijk is voor bijna 90 procent van alle kosten van klimaatadaptatie.https://www.unep.org/resources/report/infrastructure-climate-action

Zij stelden vast dat bedrijven met een beter beheer van het biodiversiteitsrisico tot 93 basispunten betere relatieve langetermijnfinancieringsvoorwaarden hadden dan de slechtste (zie Afb. 2).

Bovendien toonden de resultaten aan dat het verschil groter was over langere leenperiodes – of de hellingshoek die één tot 10 jaar laat zien – dan over die van één tot vijf jaar. Deze afvlakking van de CDS-curve, zo concludeerden de onderzoekers, wijst erop dat beleggers die risico's als langetermijnproblemen beschouwen.

"Om bedreigde soorten te beschermen of natuurlijke habitats te behouden, kunnen wetten die bijvoorbeeld de aanleg van wegen of spoorlijnen in beschermde gebieden verbieden, leiden tot hoge extra kosten voor bedrijven die in deze sector actief zijn", aldus de studie.

Onderzoekers gaven aan dat wetgeving die de opruimingskosten voor bedrijven al internaliseert wanneer ze on- of off-site vervuilen, zoals de Amerikaanse Clean Air Act, een van de redenen voor dit fenomeen kan zijn.

Biodiversiteit: geen business as usual

Het prijsmechanisme voor biodiversiteitsrisico's is een complex fenomeen dat zich in de loop der tijd zal ontwikkelen.

Maar dit betekent niet dat bedrijven en investeerders zich het verlies van biodiversiteit als risicofactor kunnen veroorloven te negeren. Onderzoek suggereert dat het al begint uit te groeien tot een materiële financiële variabele. Het zal naar verwachting steeds meer invloed hebben op de manier waarop bedrijven hun zaken doen en hoe investeerders hun kapitaal toewijzen.

De Taskforce for Nature-Related Financial Disclosures (TNFD), een brancheorganisatie die financiële instellingen en bedrijven vertegenwoordigt met activa van meer dan 20 biljoen dollar, heeft onlangs een reeks van 14 aanbevelingen voor openbaarmaking gelanceerd die zijn afgestemd op het GBF. Meer wijzigingen in de regelgeving zullen zeker volgen. 

Dit alles betekent dat biodiversiteitsrisico's een belangrijk onderwerp van discussie zullen worden in de bestuurskamers van bedrijven over de hele wereld.

Bijlage: Snel ontwikkelend beleid

Internationale overeenkomsten die tientallen jaren in beslag hebben genomen, komen nu allemaal tot stand, wat weergeeft hoe beleidsmakers het stoppen van de aantasting van de natuur als een dringend milieuprobleem beschouwen.

Dit komt acht jaar nadat bijna 200 landen in Parijs overeenkwamen om de opwarming van de aarde te beperken in een ingrijpende overeenkomst die financieringsstromen en beleggingsportefeuilles op één lijn heeft gebracht met klimaatdoelstellingen. Het akkoord van Parijs heeft ook de risicopremie voor bedrijven verhoogd voor zowel de klimaattransitie als de fysieke risico's van de opwarming van de aarde.https://www.bis.org/publ/bppdf/bispap130.pdf

Het akkoord van Montreal van december 2022 kan hetzelfde transformerende effect hebben en bedrijven aanmoedigen om hun inspanningen om de biodiversiteit te beschermen te versnellen, en investeerders om biodiversiteitsrisico's mee te nemen bij de allocatie van hun kapitaal.